ابن‌فرحون عبدالله بن محمدعبدالله بن محمد، مورخ و قاضی مدینه، یکی از شخصیت‌های خاندان اِبْن‌فَرْحون، می‌باشد؛ ابن‌فرحون عنوان افراد خاندانی از فقها و علمای مالکی ساکن مدینه می‌باشد. ۱ - معرفی اجمالیعبدالله بن محمد (۶۹۳-۷۶۹ق/۱۲۹۴-۱۳۶۸م)، برادر علی بن فرحون، مورخ و قاضی مدینه. او در فقه، حدیث و ادبیات عرب تبحر داشت. در مدینه تولد و نشأت یافت و زندگی خود را بیش‌تر در همان‌جا گذرانید. از اوایل جوانی به فراگیری ادبیات عرب روی آورد و مشایخ او بیش‌تر همان مشایخ برادرش علی بودند. سخاوی [۲]
سخاوی، عبدالرحمان، التحفة اللطیفه، ج۲، ص۴۰۴-۴۰۵، به کوشش اسعد طرابزونی حسینی، قاهره، ۱۳۹۹ق/۱۹۷۹م.
چند تن از شاگردان او را نام برده است.۲ - قاضی مدینهعبدالله بن فرحون پس از ۷۴۶ق نزدیک ۲۰ سال به نیابت قضا در مدینه اشتغال داشت و در ۷۶۵ق رسماً به عنوان قاضی آن شهر تعیین گردید. [۴]
سخاوی، عبدالرحمان، التحفة اللطیفه، ج۲، ص۴۰۴، به کوشش اسعد طرابزونی حسینی، قاهره، ۱۳۹۹ق/۱۹۷۹م.
در طول مدت تصدی قضا، به تضعیف شیعیان مدینه پرداخت و به فعالیت گسترده‌ای برضد این گروه و بزرگان آنان دست زد. شاید بر اثر همین تعصب شدید بود که مورد سوءِ قصد قرار گرفت، ولی جان سالم به در برد. [۵]
سخاوی، عبدالرحمان، التحفة اللطیفه، ج۲، ص۴۰۴، به کوشش اسعد طرابزونی حسینی، قاهره، ۱۳۹۹ق/۱۹۷۹م.
۳ - آثاراز آثار وی چند اثر خطی به شرح زیر هم‌اکنون موجود است: العدة فی اعراب العمده، که دو نسخه از آن در دارالکتب مصر [۶]
سید، فهرست نسخ خطی، ج۲، ص۱۳۲.
و کتابخانه عباسیه بصره [۷]
مخطوطات المکتبة العباسیة فی البصره، بیروت، ج۱، ص۹۸، ۱۴۰۷ق/ ۱۹۸۶م.
نگهداری می‌شود.نصیحة المشاور و تسلیة المجاور، که در تاریخ مدینه و اثر مهم اوست. نسخه‌ای از آن در دارالکتب مصر موجود است. ۴ - پانویس
۵ - منبعدانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «ابن فرحون»، ج۴، ص۱۵۹۳. |